Verbaasd, machteloos en verbitterd kijkt de branche terug op de bizarre affaires en omstandigheden in de afgelopen vijf jaar. De branche heeft ervan geleerd en veerkracht getoond, ziet AM-columnist Rolf Westgeest.
De afgelopen vijf jaar kreeg de autobranche van alle kanten aanvallen te verduren. En daarbij sprongen het Fiod onderzoek naar exporterende autobedrijven en de zich – mede daardoor – terugtrekkende grootbanken er in negatieve zin uit. Maar het tij lijkt nu ten gunste te keren voor de branche. Weliswaar verslechterde de verhouding tussen autobranche, overheid en banken al voor 2019, de inval bij vier autobedrijven in juli 2019 was het startpunt van vijf jaar vol dieptepunten.
Enerzijds zag justitie in de autobranche een belangrijke schakel in het witwassen van criminele gelden bij grootschalige btw-fraude en anderzijds konden kleinere autobedrijven geen bankrekening meer openen bij de grootbanken en moesten ze naast vele maanden wachten soms extreme klantonderzoeksvragen beantwoorden. Waarbij de kans groot was dat je werd afgewezen. Bunq kon je proberen, zonder contant geld aanname. Automotive branche zat in het verdomhoekje.
Witwassen
In de afgelopen jaren verviel bij de vier bedrijven al de witwas-aanklacht en betreffende de btw-fraude kreeg het OM een enorme klap te verwerken met de volledige vrijspraak van Auto Wientjes eind vorige week. De vier zaken resulteerden daarmee in twee veroordelingen voor btw-fraude, een gedeeltelijke vrijspaak en een volledige vrijspraak. Op zijn best een gelijkspel voor het OM want er werden (en worden) honderden bedrijven verdacht van btw-fraude. Het OM had er een stuk of veertig op het oog voor een strafzaak en tegen vier daarvan, waaronder Auto Wientjes, dacht het OM een gewonnen zaak te hebben.
Het blijft ongelofelijk dat banken pas in 2024 ontdekten dat er verschillende ‘risicoprofielen’ zijn
Het OM sputtert wel nog tegen en geeft toe niet tegen haar verlies te kunnen door zelf telkens maar in hoger beroep te gaan. Daarmee wordt voor de lijdensweg voor de twee autobedrijven die hun zaak (grotendeels) wonnen nodeloos verlengd. We hebben het over hardwerkende ondernemers die nu al ruim 5 jaar lang dagelijks geconfronteerd worden met zo’n slepende zaak. Deze hele zaak had binnen enkele maanden achter de schermen uitgezocht kunnen worden, en niet via de kranten, als de overheid zijn zaakjes op orde zou hebben. Het blijft moeilijk te verteren dat de overheid informatie over corrupte, frauduleuze autobedrijven niet heeft gedeeld met de branche.
Het vonnis is overigens voor ieder autobedrijf een handleiding geworden om ‘veilig te exporteren tegen btw-nultarief’. Daarmee lijkt een einde gekomen aan de situatie dat exporteren een soort van Russisch roulette is.
KYC-kosten
De invallen in 2019 deden bij de banken alle alarmbellen afgaan. Banken verscholen zich achter de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme, ook nadat al lang bekend was dat het OM de aanklachten voor witwassen had laten vallen. Bij kleinere autobedrijven (<50 mio omzet) zouden de kosten van KYC (Know Your Customer, red.) hoog zijn. En contant geld leek crimineel geld. Terwijl de conclusie nu is dat de autobranche helemaal niet cash intensief is. Tot slot hielden grootbanken er geen rekening mee dat ze een monopolie hebben op betaalrekeningen. Natuurlijk zijn KYC-checks niet goedkoop, maar tegelijkertijd hebben banken door hun nutsfunctie allerlei voordelen die andere partijen niet hebben.
Risicoprofielen
Gelukkig werd dat onderkend door de Nederlandse Vereniging van Banken. Door het deze maand gepubliceerde NVB Sector Standaard rapport werd bekend dat de grootbanken op hun schreden terugkeren en de vaak absurde KYC-vereisten tot normale proporties moeten terugschroeven. Maar het blijft ongelofelijk dat ze pas in 2024 ontdekten dat er verschillende ‘risicoprofielen’ zijn die je apart kan behandelen en monitoren zoals grote multivestiging dealers en kleine autobedrijven, schade- en exportbedrijven, de truck, trailers & machine en exclusieve autohandelaren.
Hierdoor kunnen ze weer autobedrijven accepteren als klant. Sterker nog: zo rond deze tijd worden er weer nieuwe financieringsproducten aangeboden aan autobedrijven. Een teken dat de branche zo goed als gerehabiliteerd is. Het goede nieuws: er zijn spelregels afgesproken waardoor bedrijven die aantoonbaar bonafide opereren dat ook merken. Het groepje bedrijven dat deze nieuwe lente aangrijpt om toch weer de randen op te zoeken, komt zo direct op achterstand te staan. Na vijf jaar waarin verbazing, machteloosheid en verbittering de boventoon voeren is het nu tijd voor een frisse start. De branche heeft ervan geleerd en veerkracht getoond. Gelukkig maar, want er zijn namelijk nog uitdagingen genoeg de komende jaren.
Rolf Westgeest is oprichter en eigenaar van Eurostocks (voorheen bekend als Exportwagen.eu) en Webwinkel voor Auto’s. Hij schrijft op regelmatige basis een opiniebijdrage, met als onderwerp e-commerce, voor Automotive.
The post Column Rolf Westgeest | Treurig lustrum komt ten einde first appeared on Automotive Online.
